استفاده از سولفات مس به عنوان کود

سولفات مس یک ترکیب معدنی است که مصارف صنعتی و کشاورزی بسیار متنوعی دارد و به‌عنوان مثال می‌توان از آن به‌عنوان آفت‌کش، قارچ‌کش، علف‌کش، جلبک‌کش یا قاتل نرم‌تنان استفاده کرد! شناخته شده‌ترین کاربرد این ترکیب شیمیایی برای کنترل رشد جلبک‌ها در برکه‌ها یا دریاچه‌ها است. با این‌حال، می‌توان از آن برای کشتن آفات، به‌عنوان اکسید‌کننده و در فرآیند تولید محصولات صنعتی نیز استفاده کرد. اما یکی از مهم‌ترین کاربردهای این ماده‌ی همه کاره که شاید کمتر مورد توجه مردم قرار می‌گیرد، استفاده از سولفات مس به عنوان کود برای درختان و مزارع است. شاید شما از قبل می‌دانستید که مس یکی از ریزمغذی‌های ضروری است که گیاهان برای رشد به آن نیاز دارند، اما آیا می‌دانستید برخی از گیاهان نسبت به بقیه به مس بیشتری نیاز دارند؟ یا آیا می‌دانستید مس همان چیزی است که به پیازها رنگ زرد می‌دهد؟ بنابراین کاربرد کود سولفات مس چیزی است که قطعا باید به آن توجه کرد و امروز و در این مقاله نیز ما می‌خواهیم به‌همین موضوع بپردازیم. پس با ما تا انتها همراه باشید!

کاربرد کود سولفات مس (Copper sulfate)

سولفات مس به عنوان کود در کشاورزی، برای تأمین مس مورد نیاز گیاهان استفاده می‌شود. مس یکی از عناصر ریزمغذی ضروری برای گیاهان است و نقش مهمی در فرآیندهای متابولیکی و آنزیمی آن‌ها ایفا می‌کند. بنابراین کاربرد کود سولفات مس در کشاورزی، شامل موارد زیر می‌شود:

• تأمین مس برای گیاهان: مس برای سنتز کلروفیل و فتوسنتز گیاهان ضروری است. کمبود مس می‌تواند منجربه کاهش رشد گیاهان و کاهش عملکرد محصول شود.
• پیشگیری و درمان بیماری‌های قارچی: سولفات مس به‌عنوان یک قارچ‌کش مؤثر برای پیشگیری و کنترل بیماری‌های قارچی، مانند بیماری‌های ناشی ازPhytophthora، Pythium  و Peronospora استفاده می‌شود.
• افزایش مقاومت گیاهان به بیماری‌ها: مس به تقویت سیستم ایمنی گیاهان کمک می‌کند و مقاومت آن‌ها را در برابر بیماری‌ها و آفات افزایش می‌دهد.
• بهبود کیفیت خاک: سولفات مس به بهبود وضعیت تغذیه‌ای خاک کمک می‌کند و تعادل عناصر غذایی را در خاک حفظ می‌کند.

دلایل استفاده از سولفات مس به عنوان کود

اما کاربرد کود سولفات مس چیست و چرا برای اصلاح مس خاک، باید از این ماده استفاده کنیم؟ مثلا چرا از مس خالص برای تامین مس مورد نیاز گیاهان استفاده نمی‌شود؟ دلایل کاربرد کود سولفات مس در کشاورزی، در ادامه توضیح داده شده‌ است:

• حلالیت در آب: سولفات مس محلول در آب است و می‌تواند به راحتی در خاک و آب توسط گیاه جذب شود. این ویژگی باعث می‌شود مس به سرعت در دسترس ریشه‌های گیاه قرار گیرد؛ اما مثلا مس فلزی به سختی در آب حل می‌شود و به‌همین دلیل جذب آن توسط گیاهان، بسیار کند و دشوار است.
• مناسب برای جذب گیاهان: سولفات مس به‌صورت یونی (Cu²⁺) در محلول وجود دارد که به راحتی توسط ریشه‌های گیاه جذب می‌شود. بنابراین مس برای تبدیل به فرم قابل جذب توسط گیاهان، باید به ترکیبات محلول مانند سولفات مس تبدیل شود.
• کنترل دقیق‌تر: دوزهای مختلفی از سولفات مس موجود است که امکان کنترل دقیق میزان مس مورد نیاز گیاه را فراهم می‌کند. دوزبندی دقیق و کنترل مصرف سایر اشکال مس بسیار دشوار است.
• اثرات قارچ‌کشی: سولفات مس به‌عنوان یک قارچ‌کش مؤثر استفاده می‌شود و می‌تواند از بروز بسیاری از بیماری‌های قارچی در درختان جلوگیری کند. اما سایر اشکال مس خالص اثر قارچ‌کشی ندارند و نمی‌توانند به‌طور مستقیم از بیماری‌های قارچی جلوگیری کنند.
• استفاده اقتصادی و ایمن‌تر: سولفات مس به شکل تجاری در دسترس است و هزینه تولید و استفاده از آن نسبت به سایر اشکال مس کمتر است.
• پایداری در خاک: سولفات مس به‌دلیل حل شدن در آب، به خوبی در خاک پراکنده می‌شود و می‌تواند به‌طور یکنواخت در ناحیه ریشه‌های گیاه توزیع شود. سایر اشکال مس ممکن است به‌صورت نقطه‌ای در خاک باقی بمانند و توزیع یکنواختی نداشته باشند.

بنابراین امروزه استفاده از سولفات مس به عنوان کود در سرتاسر دنیا بسیار رایج شده است. با این‌حال، سولفات مس خالص هم به خودی خود ممکن است با سایر مواد شیمیایی موجود در خاک واکنش داده و به آسانی در دسترس گیاه قرار نگیرد. به‌همین دلیل و به‌منظور محافظت از مس در برابر واکنش با سایر مواد شیمیایی، امروزه تولیدکنندگان کود، محصولات کلات مس را تولید می‌کنند.

کلات اصطلاحی است که فرآیند ایجاد یک پوسته شیمیایی در اطراف مس را توصیف می‌کند. هنگامی که مس کلات داخل گیاه قرار گرفت، پوسته‌ی آن جدا می‌شود و مس برای جذب شدن توسط گیاه آزاد می‌شود. با این‌حال، کلات‌های مس خاصیت قارچ‌کشی سولفات مس را ندارند. بنابراین حتی با اینکه مس موجود در کلات مس بهتر از سولفات مس جذب گیاهان می‌شود، اما به‌دلیل وجود خاصیت قارچ‌کشی بسیار قوی، هنوز هم بسیاری از کشاورزان سولفات مس را به سایر انواع کودهای مسی ترجیح می‌دهند.

مضرات کمبود کود سولفات مس در خاک

مس وظایف خاصی در زندگی گیاهان دارد؛ مثلا مس ماده اصلی مورد نیاز برای قهوه‌ای شدن پوست پیاز است. همه گیاهان چوبی چندین آنزیم حاوی مس دارند که این آنزیم‌ها نقش مهمی در فتوسنتز، تنفس و تشکیل لیگنین در گیاهان دارند. بنابراین سطوح ناکافی مس (کمبود مس) در خاک، می‌تواند منجربه علائم کاهش تشکیل نشاسته، کاهش تثبیت نیتروژن و مدولاسیون در حبوبات، تاخیر در گلدهی و بلوغ گیاه و عقیم شدن گرده‌های گل شود.

در گیاهان پهن برگ، کمبود مس می‌تواند منجربه پژمردگی گیاهان و مرگ جوانه‌های رشد گیاه شود. همچنین باعث شود تا برگ‌های بالایی گیاه به رنگ سبز مایل به آبی درآیند.

به غیر از این، برخی از گیاهان نسبت به بقیه به مس بیشتری نیاز دارند؛ مثلا چغندر، پیاز، کاهو، اسفناج، آفتابگردان و گوجه‌فرنگی نیاز به مس نسبتاً بالایی نسبت به سایر محصولات دارند. جالب است بدانید که باستان شناسان کشف کرده‌اند گیاهانی که نسبت به فلز مس مقاوم هستند (یعنی در خاک‌هایی با مس بالا رشد می‌کنند)، به تمدن‌های باستانی کمک کرده‌اند تا معادن مس را شناسایی کنند. به‌عنوان مثال، گل مس آفریقایی که در خاک‌های غنی از مس یافت می‌شود، به کشف معادن این فلز گران‌قیمت در زئیر در قرن چهاردهم میلادی کمک کرد.

نمونه‌های دیگری از گیاهان مقاوم به مس، عبارتند از: Vernal Sandwort و the Sea Thrift. به‌عنوان یک قاعده، لوبیا، انواع کلم، خیار، نعناع، ​​نخود و سیب‌زمینی، نیازی به مکمل مس اضافی ندارند. سطوح بالای مس می‌تواند برای گیاهان سمی باشد. علایم مسمومیت مس، عبارتند از: کاهش جوانه زنی بذر، قدرت تنفس کم و دسترسی کمتر به آهن.

بیشتر بخوانید: کمبود مس در خاک

مقدار سولفات مس مورد نیاز خاک

در مواردی که کمبود مس با آزمایش خاک یا تشخیص مزرعه‌دار (با دیدن علائم کمبود مس در برگ گیاهان)، چه در گیاهان و چه در حیوانات تأیید شده باشد، می‌توان آن را به سادگی با استفاده از 50 کیلوگرم سولفات مس در هکتار به شکل کود قبل از کاشت یا هنگام سمپاشی شاخ و برگ گیاهان اصلاح کرد. بوته‌های غلات، زمانی که حدود 150 میلی متر ارتفاع دارند، با 750 گرم سولفات مس (محلول در 400 تا 2000 لیتر آب) در هکتار اصلاح می‌شوند. استفاده از سولفات مس به عنوان کود در خاک به‌طور کلی نتایج فوق‌العاده‌ای به‌همراه دارد و این مزیت را دارد که ممکن است برای بیش از 10 سال اثر آن در خاک باقی بماند. البته اصولا این کوددهی باید به‌طور سالانه به هر محصول داده شود.

نحوه استفاده از سولفات مس به عنوان کود

استفاده از سولفات مس به عنوان کود برای درختان، باید با دقت و بر اساس توصیه‌های تخصصی انجام شود تا از آسیب به گیاهان جلوگیری شود و نتایج مطلوب به‌دست آید. در زیر روش‌های معمول استفاده از سولفات مس به عنوان کود در کشاورزی و باغبانی توضیح داده شده است:

محلول‌پاشی روی برگ‌ها

• تهیه محلول: مقدار معینی از سولفات مس را در آب حل کنید. معمولاً غلظت 0.1 تا 0.5 درصد توصیه می‌شود (مثلاً 1 تا 5 گرم سولفات مس در یک لیتر آب).
• محلول‌پاشی: محلول تهیه‌شده را با استفاده از یک اسپری روی برگ‌های گیاهان و درختان بپاشید.
• زمان استفاده: این کار را در صبح زود یا اواخر بعد از ظهر انجام دهید تا از سوختگی برگ‌ها در اثر تابش مستقیم آفتاب جلوگیری شود.

اضافه کردن به خاک

• تهیه محلول: مقدار مشخصی از سولفات مس (معمولاً 1 تا 50 کیلوگرم در هر هکتار، بسته به میزان مس موجود در خاک) را در آب حل کنید.
• آبیاری: محلول تهیه‌شده را به وسیله سیستم آبیاری قطره‌ای یا اسپری به خاک اضافه کنید.
• زمان استفاده: بهترین زمان برای اضافه کردن سولفات مس به خاک در زمان کاشت یا در مراحل اولیه رشد گیاه است.

مخلوط با سایر کودها

• ترکیب با کودهای دیگر: سولفات مس را با کودهای دیگر، مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم مخلوط کنید تا به‌صورت یک ترکیب کامل به خاک اضافه شود.
• اضافه کردن به خاک: ترکیب کودی تهیه‌شده را به خاک اضافه کنید.
• زمان استفاده: این روش معمولاً در زمان کاشت یا در مراحل اولیه رشد گیاهان انجام می‌شود.

استفاده در چاله‌های کوددهی

• حفر چاله‌ها: چاله‌های کوچکی در نزدیکی ریشه‌های درختان حفر کنید.
• اضافه کردن سولفات مس: مقدار مشخصی از سولفات مس (معمولاً چند گرم) را در هر چاله قرار دهید و سپس چاله‌ها را با خاک بپوشانید.
• زمان استفاده: این روش معمولاً در فصل پاییز یا بهار انجام می‌شود.

نکات مهم در استفاده از سولفات مس به عنوان کود

• مقدار مناسب: استفاده بیش‌ازحد از سولفات مس می‌تواند باعث سمیت مس و آسیب به گیاهان شود. بنابراین باید مقدار مناسبی از سولفات مس استفاده شود و به توصیه‌های کارشناسان توجه کنید. همان‌طور که گفتیم، برخی از گیاهان به مس بیشتری نسبت به سایرین نیاز دارند و برخی دیگر تحمل مس زیاد در خاک را ندارند.
• توزیع یکنواخت: سولفات مس باید به‌طور یکنواخت در خاک توزیع شود تا تمامی گیاهان به‌طور مساوی از مس بهره‌مند شوند.
• پیشگیری از تماس مستقیم: در هنگام استفاده از سولفات مس به عنوان کود، باید از تماس مستقیم با پوست و چشم‌ها خودداری کرده و از دستکش و عینک محافظ استفاده شود.
• توجه به شرایط محیطی: در زمان محلول‌پاشی روی برگ‌ها، به شرایط آب‌وهوایی توجه کنید و از انجام این کار در شرایط باد شدید یا باران خودداری نمایید.

بیشتر بخوانید: کار با سولفات مس

خدمات و محصولات شیمیایی صنعتی آپادانا پارسه زنجان

شرکت آپادانا پارسه زنجان یکی از تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان مواد شیمیایی صنعتی در ایران است. این شرکت در زمینه تولید و عرضه سولفات مس صنعتی برای مصارف کشاورزی فعالیت می‌کند. در زیر برخی از خدمات و محصولات این شرکت در زمینه سولفات مس برای کشاورزی آورده شده است:

سولفات مس صنعتی

• ویژگی‌ها: این نوع سولفات مس خلوص بالایی دارد که مناسب برای استفاده در کشاورزی است.
• بسته‌بندی: معمولاً در کیسه‌های 25 کیلوگرمی عرضه می‌شود.
• کاربرد: استفاده از سولفات مس به عنوان کود برای تأمین مس مورد نیاز گیاهان و بهبود رشد و عملکرد محصولات کشاورزی است.

سولفات مس پودری

• ویژگی‌ها: سولفات مس پودری با حلالیت بالا و خلوص مناسب، برای استفاده در محلول‌پاشی روی برگ‌ها و ترکیب با سایر کودها مناسب است.
• بسته‌بندی: در بسته‌بندی‌های مختلف، بسته به نیاز مشتری عرضه می‌شود.
• کاربرد: مناسب برای کنترل بیماری‌های قارچی و تأمین مس در خاک و محلول‌پاشی است.

برای کسب اطلاعات بیشتر از قیمت سولفات مس و سفارش محصولات، می‌توانید با واحد فروش و پشتیبانی شرکت آپادانا پارسه زنجان تماس حاصل فرمایید. اطلاعات تماس در وب‌سایت رسمی شرکت قابل دسترسی است. شما می‌توانید قبل از خرید سولفات مس، با متخصصان ما تماس بگیرید و به‌صورت رایگان، با توجه به نیاز خود مشاوره تخصصی دریافت نمایید.

در مقاله «استفاده از سولفات مس به عنوان کود»، به‌طور مفصل به کاربرد کود سولفات مس برای کشاورزی پرداختیم. کود سولفات مس به‌عنوان یک عنصر حیاتی در کشاورزی نقش بسزایی در بهبود رشد و سلامت گیاهان ایفا می‌کند. در واقع استفاده از سولفات مس به عنوان کود با تأمین مس مورد نیاز گیاهان، فرآیندهای متابولیکی و فتوسنتزی آن‌ها را بهبود می‌بخشد و از بروز کمبودهای تغذیه‌ای جلوگیری می‌کند. همچنین، خاصیت قارچ‌کشی سولفات مس به کاهش و کنترل بیماری‌های قارچی کمک می‌کند و به افزایش مقاومت گیاهان در برابر آفات و بیماری‌ها منجر می‌شود. با رعایت دقیق دستورالعمل‌های مصرف و استفاده بهینه از این کود، کشاورزان می‌توانند به بهبود عملکرد و کیفیت محصولات خود دست یابند و بهره‌وری زمین‌های کشاورزی خود را افزایش دهند.

منبع +++++